-ਪ੍ਰੋ. ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਲਾਂਘੇ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖ ਕੇ ਜੋ ਪੁੰਨ ਖੱਟਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ ਭਾਵੁਕ ਹਾਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਿਲ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਦੂਜੇ ਪਲ ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਬੇਥੱਵ੍ਹੀ ਕੱਟੜ ਤੇ ਨਫਰਤ ਭਰੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਕਾਰਨ ਉਦਾਸ ਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਵੀ ਹਾਂ। ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ 71 ਸਾਲ ਦੇ ਖੂਨ ਖਰਾਬ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਬਕ ਨਹੀਂ ਸਿੱਖਿਆ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਅਜੇ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਖੂਨ ਖਰਾਬਾ ਕਰਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਚੌਕਿਆਂ ਛੱਕਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸੀ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਫਿਰਕੂ ਨਫਰਤ ਫੈਲਾ ਕੇ ਸਿਆਸੀ ਰੋਟੀਆਂ ਸੇਕਣ ਵਾਲੀ ਗੰਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਭਾਂਡਾ ਚੌਰਾਹੇ ਭੰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵਸਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਦਿਲ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਕੁਰਸੀ ਲਈ ਗੰਦੀ ਸਿਆਸਤ ਖੇਡਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਕਟਾਂ ਉਡਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਰੱਖੇ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਮੰਚ ਸੰਚਾਲਕ ਬੜੇ ਖੁਸ਼ ਲਹਿਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਦਰਮਿਆਨ ਖੇਡੇ ਮੈਚਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਖਿਲਾਫ ਕਈ ਚੌਕੇ ਛੱਕੇ ਲਾਏ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਸਿਕਸਰ ਸਿੱਧੂ' ਪੈ ਗਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਨੇ ਵੀ ਬੜੇ ‘ਪਿਆਰ' ਨਾਲ ਚੌਕਿਆਂ ਛੱਕਿਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। 26 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਵਿਖੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਵੇਲੇ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੇ ਕੁੱਕੜ ਖੇਹ ਉਡਾ ਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਕੀਤਾ, ਉਥੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਮਾਰੋਹ ਕਰਵਾ ਕੇ ਅਮਨ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦੀ ਨੀਤ ਅਤੇ ਇਰਾਦਾ ਸਾਫ ਅਤੇ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਾਦਿਲ ਇਨਸਾਨ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਤਕਰੀਰੀ ਬੋਲ ਸੁਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਾਦਿਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਏਦਾਂ ਜਾਪਿਆ ਜਿਵੇਂ 1947 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਾਸੂਰ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਜ਼ਖਮਾਂ 'ਤੇ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੱਲ੍ਹਮ ਪੱਟੀ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਰੂੰ ਦਾ ਫੰਬਾ ਲਾਇਆ ਹੋਵੇ। ਸਾਰੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਨਿੱਖੜ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਕੋਈ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨਹੀਂ। ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਆਰ ਪਾਰ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਲੋਕਾਂ ਅੰਦਰ ਪਿਆਰ, ਸਤਿਕਾਰ ਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਸਿਰਫ ਸਿਆਸੀ ਲੀਡਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੌੜੇ ਹਿਤਾਂ ਵਾਸਤੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ ਜਿਥੇ ਬਹੁਤ ਮਹੀਨ ਤੇ ਭਾਵ ਪੂਰਨ ਸੀ, ਉਥੇ ਉਸ ਦੇ ਬੋਲ ਵੀ ਭਾਵੁਕਤਾ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਬਾਦਲ ਨੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਅੱਛਾ ਬੋਲਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੜੇ ਤਿੱਖੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤੇ ਤੇ ਉਹ ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਕਰਾ ਕੇ ਟਾਲਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਬਿਨਾ ਸੋਚੇ ਸਮਝੇ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਰਹੀ ਗੱਲ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਾਂ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੇ ਲਾਂਘੇ ਵਾਸਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਇਹੋ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਕੰਧ 'ਤੇ ਉਕਰਿਆ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧ ਸੁਧਾਰਨ ਵਾਸਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਰਸਤਾ ਅਪਣਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਜਿਹਾ ਰਸਤਾ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਸ਼ਰਤਾਂ ਤੈਅ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੇ 550ਵੇਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦਾ ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੱਥੋਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ਾਂਤਰ 'ਚ ਕੀਤੀਆਂ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵੱਖਰੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਗੋਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਇਆ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ, ‘ਜਬ ਲਗੁ ਦੁਨੀਆ ਰਹੀਐ ਨਾਨਕ, ਕਿਛੁ ਸੁਣੀਐ ਕਿਛੁ ਕਹੀਐ॥'
ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਲਾਂਘੇ ਵਾਲਾ ਵਾਅਦਾ ਸਿਰੇ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੇਂਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਾਲੇ 'ਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਰੁਖ਼ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਮਰਾਨ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਤੇ ਏਕੇ ਵਾਸਤੇ ਕਦਮ ਪੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਦਮਦਾਰ ਕੈਪਟਨ ਸਨ। ਹੁਣ ਆਹਲਾ ਦਰਜੇ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹਨ। ਸਮੁੱਚਾ ਪੰਜਾਬੀ ਜਗਤ ਇਸ ਜ਼ਿੰਦਾਦਿਲੀ ਦਾ ਕਾਇਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਨਾਲ ਕੱਟੜਤਾ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਬੋਲਡ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਇਨਸਾਨ ਨੇ ਸੁਥਰੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਕੇ ਜਿਸ ਨਵੇਂ ਅਧਿਆਇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਗੂੰਜ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਪਈ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 26 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਵਿਖੇ ਲਾਂਘੇ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖ ਕੇ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਰੱਖੇ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਸਮਾਗਮ 'ਚ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੋ ਮੰਤਰੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਏ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਰਮ ਰੁਖ਼ ਦੀ ਝਲਕ ਪਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਮਰਾਨ ਦੇ ਬਿਆਨ ਮਗਰੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਸਾਫ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਸਬੰਧਾਂ 'ਚ ਕੁੜੱਤਣ ਹਾਲੇ ਰਹੇਗੀ। ਸ਼ਾਲਾ! ਦੋਵੇਂ ਮੁਲਕ ਘੁੱਗ ਵਸਣ, ਅਮਨ ਦੀ ਘੁੱਗੀ ਹਰ ਪਾਸੇ ਬੇਖੌਫ ਗੁਟਕੇ, ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤ, ਸੁਹਾਗਣਾਂ ਦੇ ਸੁਹਾਗ ਤੇ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਵੀਰਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਖਰਾਬਾ ਬੰਦ ਹੋਵੇ, ਭਾਈਚਾਰਾ ਵਧੇ ਫੁੱਲੇ, ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਢਹਿਣ ਤੇ ਹਮਸਾਇਆਂ ਦੀਆਂ ਗਲਵੱਕੜੀਆਂ ਪੈਣ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੇ ਢੋਲ ਨਗਾਰੇ ਵੱਜਣ। ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੀ ਸਭ 'ਤੇ ਮਿਹਰ ਹੋਵੇ ਤੇ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਜਲਦੀ ਸਾਕਾਰ ਰੂਪ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਗੰਦੀ ਤੇ ਕੱਟੜ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਦੋਵਾਂ ਮੁਲਕਾਂ 'ਚੋਂ ਸਫਾਇਆ ਹੋਵੇ।