-ਰਾਮਦਾਸ ਬੰਗੜ
ਮੇਰੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਅਤੇ ਬੱਲੇ-ਬੱਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨਾ ਤੈਅ ਸੀ। ਇਹ ਗੱਲ ਵਿਰੋਧੀ ਵੀ ਭਲੀ-ਭਾਂਤ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਲਓ ਜੀ ਆਖਰ ਉਹ ਦਿਨ ਵੀ ਆ ਗਿਆ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ ਤਾਂ ਕੋਲ ਖੜੇ ਮੰਤਰੀ-ਸੰਤਰੀ ਮੁਬਾਰਕਬਾਦ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ‘ਜਨਾਬ ਘਰ ਚੱਲੀਏ।’ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਭਿ੍ਰਸ਼ਟ ਅਫਸਰ ਵਾਂਗ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਨਾਂਹ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਹਿਲਾਇਆ ਤੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, ‘ਨਾ ਜੀ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦਾ ਹਵਾਈ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਨੈ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਏਦਾਂ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਅਫਸਰ ਨੇ ਵੱਧ ਰਿਸ਼ਵਤ ਮੰਗ ਕੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਤੋਂ ਮੁੱਛਾਂ ਲੰਮੀਆਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹੋਣ। ਅਖੇ, ‘ਜਨਾਬ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਆਏ।’ ਮੈਂ ਢੀਠ ਹੋ ਕੇ ਫਿਰ ਕਿਹਾ, ‘ਨਹੀਂ ਬਈ ਮੈਂ ਸੋਕਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ।’ ਉਹ ਬੋਲੇ, ‘ਸਰ ਜੀ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਸੋਕਾ ਵੀ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਪਿਆ।’ ਚੱਲ ਕੋਈ ਨਾ, ਫਿਰ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਚਲਦੇ ਆਂ, ਕਹਿੰਦੇ ਉਥੇ ਕੋਰੋਨਾ ਨੇ ਕਾਫੀ ਅੱਤ ਮਚਾਈ ਪਈ ਐ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਲੈ ਲਈਆਂ ਉਸ ਨੇ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤੇ ਨੇ।
ਆਪਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖਬਰ ਵੀ ਲੈ ਆਉਂਦੇ ਆਂ, ਨਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਖਾਂਗੇ ਕਿ ਹੋਰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਈ ਤਾਂ ਝਕਿਓ ਨਾ, ਦੱਸ ਦਿਓ। ਉਹ ਫਿਰ ਬੋਲੇ: ‘ਨਾ ਜੀ ਆਪਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ, ਨਾਲੇ ਉਹ ਆਪਾਂ ਤੋਂ ਦਵਾਈ ਘੂਰ ਕੇ ਈ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਨੇ।’ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਝਾਕਿਆ ਤਾਂ ਪੀ ਏ ਸਮਝ ਗਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, ‘ਤੁਸੀਂ ਜਨਾਬ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ। ਅਸੀਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਸਰਵੇਖਣ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਤਾਂ ਦੇਖ ਲਈਏ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਕਿੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਰਿਹੈ।’ ਮੈਂ ਝੱਟ ਕਿਹਾ, ‘‘ਥੋਡੇ 'ਚੋਂ ਆਹ ਬੰਦਾ ਸਿਆਣਾ ਲੱਗਿਆ ਮੈਨੂੰ, ਜੋ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਸਮਝ ਸਕਿਆ।”
ਅਗਲੇ ਪਲ ਮੈਂ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਉੱਡਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਏਅਰ ਹੋਸਟੈੱਸ ਨੂੰ ਘੂਰ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਿੱਦਾਂ ਦੀ ਏ, ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੇਸੀ ਇੰਜਣ ਫਿੱਟ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ।’ ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਗਰਮੀ ਜਿਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਮੈਂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਵਿੰਡੋ ਖੋਲ੍ਹੀ, ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਦਾ ਬੁੱਲ੍ਹਾ ਮੈਨੂੰ ਠਾਰ-ਠਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਲੰਮਾ ਸਾਰਾ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਇੰਝ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਵਿੰਡੋ ਰਾਹੀਂ ਬੱਦਲ ਫੱਟ ਕੇ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਨਾਲ ਹੀ ਚਟਾਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਮੇਰੀ ਅੱਖ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀ। ਉੱਠ ਜਾ ਦਲਿੱਦਰਾ, ‘ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਿਆ ਪਿਆ ਏਂ’, ਬੇਬੇ ਦੇ ਕੜਕਦੇ ਬੋਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮਝ ਪਈ ਕਿ ਉਹ ਜਹਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਖੜਕ ਰਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਬੇਬੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਇੰਜਣ ਨਾਲ ਟੋਕਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਵਿੰਡੋ 'ਚੋਂ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਆਈ ਸੀ ਤਾਂ ਮਾਂ ਨੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਖੇਸੀ ਲਾਹੀ ਸੀ। ਬੱਦਲ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹਟਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਬੇਬੇ ਨੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਡੱਬਾ ਭਰ ਕੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਮੈਂ ਬੇਬੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਤੈਨੂੰ ਪਤੈ ਤੂੰ ਅੱਜ ਮੇਰੇ ਨਹੀਂ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਮਾਰਿਆ ਏ।’ ਅੱਗੋਂ ਬੋਲੀ, ‘ਆਲਸੀ ਬੰਦਿਆ, ਜੋ ਤੇਰਾ ਹਾਲ ਐ, ਤੂੰ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦਾ ਪੰਚ ਨਾ ਬਣੇਂ। ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਵਜੇ ਉਠਦੈਂ ਤੇ ਗੱਲਾਂ ਮਾਰਦੈਂ ਰਾਜੇ ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ।’ ਮੈਂ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਂ ਫਿਰ ਮੈਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਤਾਂ ਬਣ ਹੀ ਸਕਦੈਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਉਹਨੂੰ ਵੀ ਕਹੀਓ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਕਿ ਉਹ ਲੇਟ ਉਠਦੈ।’ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਦਾ ਸੁਫਨਾ ਬੇਬੇ ਨੇ ਇੰਝ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਟੁੱਟਦੇ ਨੇ। ਬੇਬੇ ਨੇ ਖੇਤਾਂ 'ਚੋਂ ਪੱਠੇ ਮੰਗਾਉਣ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਲਾਹ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਬੋਤਾ ਰੇਹੜੀ ਉੱਤੇ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਵੋਟਾਂ 'ਚ ਹਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜੋ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਬੀਤੀ, ਉਸ ਦਾ ਦਰਦ ਵੀ ਮੈਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਸੀ।