ਪੰਜਾਬੀ ਪੋਸਟ ਸੰਪਾਦਕੀ
ਅੱਜ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਜਟ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਉਮੀਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਟੌਫੀਆਂ ਅਤੇ ਚਾਕਲੇਟਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਭਲੇ ਗੱਫੇ ਮਿਲਣਗੇ। ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਐਸ ਐਨ ਸੀ ਲਾਵਾਲਿਨ ਸਮੇਤ ਅਨੇਕਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੇ ਲਿਬਰਲ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪੈਰਾਂ ਪਰਨੇ ਬਿਠਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਡਾਲਰ ਉਡਾਉਣ ਵਾਲਾ ਬੱਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਚਾਰਾ ਰਹਿ ਵੀ ਕੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਅੱਜ ਸ਼ਾਮੀ 4 ਵਜੇ ਖਜਾਨੇ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਘੁਮਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨੂੰ ‘ਚੰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ’ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਵੇ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਚਲੇ ਆ ਰਹੇ ਘਾਟੇ ਦੇ ਬੱਜਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਘਾਟੇ ਵਾਲਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਆਰਥਕ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਬੱਜਟ ਵਿੱਚ ਘਾਟਾ 19 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚੇਤੇ ਰਹੇ ਕਿ 2015 ਵਿੱਚ ਲਿਬਰਲਾਂ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 3 ਸਾਲ ਘਾਟੇ ਦਾ ਬੱਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੌਥੇ ਸਾਲ ਬੱਜਟ ਆਪਣੇ ‘ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੈਲੇਂਸ’ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪਰ ਬੱਜਟ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੈਲੇਂਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਾਦੂ ਦੀ ਛੜੀ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੱਥ ਆਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਵਿੱਤ ਮਹਿਕਮੇ ਵੱਲੋਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਹਾਲਾਤ ਇਵੇਂ ਰਹੇ ਤਾਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਫੈਡਰਲ ਬੱਜਟ ਨੂੰ 2040 ਤੱਕ ਵੀ ਬੈਲੇਂਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਵਿੱਤ ਮਹਿਕਮੇ ਮੁਤਾਬਕ 2040 ਤੱਕ ਵੀ ਬੱਜਟ ਤਾਂ ਬੈਲੇਂਸ ਹੋ ਸਕੇਗਾ ਜੇ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਖਰਚੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਪਰ ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਡਾਵਾਂਡੋਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਉਸ ਕੋਲ ਚੋਣਾਂ ਵਰ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਦਾ ਦਿਲ ਲੁਭਾਉਣ ਵਾਲਾ ਬੱਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਰਸਤਾ ਵੀ ਕੀ ਹੈ? ਇਸਦਾ ਇਹ ਅਰਥ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਦੇ ਬੱਜਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੌਸਲੇ ਬੁਲੰਦ ਹਨ!
ਜੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਐਂਗਸ ਰੀਡ ਇਨਸਟੀਚਿਊਟ (Angus Reid Institute) ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਝਾਤ ਮਾਰੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਡਰ ਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫਾ (non-profit) ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਆਖਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ 24% ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਆਰਥਕਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਈ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਕਿ 40% ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਾਲਾਤ ਖਰਾਬ ਹੋਣਗੇ। 55% ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ 48% ਨੂੰ ਫਿ਼ਕਰ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜੌਬ ਚਲੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ 43% ਲਿਬਰਲ ਸਮਰੱਥਕ ਵੀ ਇਹ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ 2019 ਵਿੱਚ ਖਰਚੇ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਬੋਚ 2 ਪੱਬ ਰੱਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੰਜ਼ਵਰਵੇਟਿਵ ਅਤੇ ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਸਮਰੱਥਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਕਰਮਵਾਰ 60% ਅਤੇ 56% ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਗਰੀਬੀ, ਕੁਰਪੱਸ਼ਨ, ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅੰਨੇਵਾਹ ਖਰਚੇ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ, ਇੰਮੀਗਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਉਹਨਾਂ ਟੌਪ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਫਿਕਰਮੰਦ ਹਨ।
ਉਮੀਦ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਕਾਨ ਖਰੀਦਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਮੌਰਗੇਜ਼ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ 30 ਸਾਲ ਕਰਨ, ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਲਈ ਉਮਰ ਭਰ ਪੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੀ ਆਰ ਈ ਐਸ ਪੀ (RESP) ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ, RRSP ਸੇਵਿੰਗਜ਼ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵਿੱਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਐਲਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਅੱਜ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਬੱਜਟ ਔਕੜਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰੀ ਸਰਕਾਰ ਵਾਸਤੇ ਪਬਲਿਕ ਦਾ ਧਿਆਨ ਹੋਰ ਪਾਸੇ ਲਾਉਣ ਦਾ ਸੁਨਿਹਰੀ ਅਵਸਰ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਣ ਹੈ ਕਿ ਲਿਬਰਲ ਬਹੁਮਤ ਵਾਲੀ ਪਾਰਲੀਮਾਨੀ ਜਸਟਿਸ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਅਟਾਰਨੀ ਜਨਰਲ ਜੋਡੀ ਵਿਲਸਨ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਪੱਖ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਮਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਤੇ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਜ ਭਾਵ ਬੱਜਟ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ਚੁਣਿਆ ਹੈ।