-ਵਿਪਿਨ ਪੱਬੀ
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉਤੇ ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਡਾ ਸਭ ਦਾ ਸਿਰ ਸ਼ਰਮ ਨਾਲ ਝੁਕ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ, ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਸ਼ੁੱਧੀਕਰਨ ਤੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਇਹ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮੱਧ-ਕਾਲੀ ਯੁੱਗ ਵੱਲ ਖਿਸਕ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ‘ਭੀੜ ਦਾ ਇਨਸਾਫ’ ਆਮ ਗੱਲ ਬਣਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਵੀਡੀਓ, ਜੋ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਧਾਇਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਬੈਟ ਫੜ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਕੁੱਟਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਉਸਾਰੀਆਂ ਡੇਗਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਥਾਂ ਗਿਆ ਸੀ। ਢੀਠ ਵਿਧਾਇਕ, ਜਿਹੜਾ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਤਾਕਤਵਰ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਕੈਲਾਸ਼ ਵਿਜੇਵਰਗੀਯ ਦਾ ਬੇਟਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕੰਮ 'ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਣ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਮਾਨਤ ਉੱਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣਿਆ ਆਕਾਸ਼ ਜਦੋਂ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਹੀਰੋ ਵਾਂਗ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਮਸੀਹਾ ਅਤੇ ਇੰਦੌਰ ਦਾ ‘ਗੌਰਵ' ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਉਹ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਇੰਦੌਰ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਰਵਾਈ ਉਤੇ ਅਫਸੋਸ ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਜਨਤਕ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਲਟਾ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਦਾ ਕੋਈ ਅਫਸੋਸ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਉਹ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਵਾਲਾ ਰਾਹ ਅਪਣਾਏਗਾ, ਸ਼ਾਇਦ ਅਹਿੰਸਾ ਦਾ।
ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਹਾਈਕਮਾਨ ਵੀ ਚੁੱਪ ਰਹੀ ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਧਾਇਕ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਸੂਬੇ ਦਾ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਇੰਚਾਰਜ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ 'ਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਜੇਵਰਗੀਯ ਨੇ ਇਕ ਵੀ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਤੇ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਦੀ ਕਰਤੂਤ ਦੇ ਸਮਰਥਨ 'ਚ ਬਚਾਅ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।
ਇਹ ਸਿਹਰਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਘਟਨਾ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜਿਥੇ ਆਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਇਹੋ ਸਮਾਂ ਹੈ ਕਿ ਸੀਨੀਅਰ ਨੇਤਾ ਝੱਟਪਟ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਤਾਂ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਰਵੱਈਏ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਜਿਥੇ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੀ, ਉਥੇ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਦਰਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਅਜਿਹੀ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ 'ਚ ਸਥਾਨਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਇਕ ਟੋਲੇ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੇ ਇਕ ਮਹਿਲਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮ 'ਤੇ ਸੋਟੀਆਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉੁਹ ਔਰਤ ਵਰਦੀ ਵਿੱਚ ਸੀ ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਜੰਗਲਾਤ ਮਹਿਕਮੇ ਦੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਸੀ। ਖੁਦ ਨੂੰ ਭੀੜ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਟਰੈਕਟਰ ਦੇ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹ ਗਈ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਸੀ। ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ ਜਾਂ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਉਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਾਲਾ ਮੀਡੀਆ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ 'ਚ ਨਾਕਾਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਹੋਰ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਹੋਰ ਵੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਲਾਠੀਆਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਇਕ ਸਮੁੂਹ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੜੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ ਇਕ ਦਰਜਨ ‘ਮਰਦ' ਉਸ 'ਤੇ ਲਾਠੀਆਂ ਵਰ੍ਹਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਖੁਦ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅਸਲ 'ਚ ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਗੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਹਰਕਤ ਉੱਤੇ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਹੰਝੂ ਵਹਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਹੜੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕੁੱਟ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ‘ਮਰਦ' ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਦਖਲ ਦੇਣ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੂਰੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਘਟਨਾ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਕ ਹੋਰ ਦਰਿੰਦਗੀ ਭਰੀ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਸਕੇ। ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮਰਦ ਕਿਵੇਂ ਇੰਨੇ ਬੇਰਹਿਮ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਇਕ ਧੱਬਾ ਹਨ।
ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਵੀ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਤਰੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਸਰਕਾਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੰਨਾ ਤਾਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਅਤੇ ਮੈਸੇਜ ਦੇ ਸੋਮੇ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਕ ਸਮਾਜ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹੋਣ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਘਿਨੌਣੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅਤੀਤ 'ਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਯੁੱਗ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਜਿਸ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸਭ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਚੰਦ, ਉਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਨੇਤਾ, ਸਿਆਸੀ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦੋਵੇਂ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਤੇ ਦਿ੍ਰੜ੍ਹ ਸਕੰਲਪ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ 'ਚ ਲੈਣ।