ਪੰਜਾਬੀ ਪੋਸਟ ਸੰਪਾਦਕੀ

ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਫੈਡਰਲ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਦਿਲਚਸਪ ਪਰੀਪੇਖ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ Angus Reid Institute ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਨੇਤਾ ਵੇਖਣਾ ਜਾਂ ਸੁਣਨਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ 64% ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਲੋਕ-ਸੇਵਾ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਮੁਕਾਬਲਾ ਫੈਡਰਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ਼ੀਅਲ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਫੈਡਰਲ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਘੱਟ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪਰੈੱਸ ਨੇ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 68 ਐਮ ਪੀ ਦੁਬਾਰਾ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਲੜਨਗੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ 2015 ਵਿੱਚ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਜੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 5 ਸਵਰਗਵਾਸ ਹੋਏ ਐਮ ਪੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਗਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 2015 ਵਿੱਚ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ 73 ਚਿਹਰੇ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ।

ਆਪਣੇ ਜੇਤੂ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਰੇਸ ਵਿੱਚ ਨਾ ਦੌੜਾ ਸੱਕਣ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ ਜਿਸਦੇ 33% ਐਮ ਪੀ ਪੈਰ ਪਿਛਾਂਹ ਖਿੱਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2000 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਲਈ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਐਨੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ (23%) ਅਨੁਭਵੀ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਹੱਥ ਧੋਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਐਮ ਪੀਆਂ ਦੇ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਆਸਾਰ ਵੱਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਲਈ ਸਥਿਤੀ ਥੋੜੀ ਵੱਧ ਚੁਣੌਤੀ ਪੂਰਣ ਹੈ ਪਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਅਤੇ ਲਿਬਰਲ ਵੀ ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵਾਂ ਲਈ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 23% ਅਤੇ ਲਿਬਰਲਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ 14% ਹੈ। ਨੈਨੋਜ਼ ਰੀਸਰਚ ਮੁਤਾਬਕ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵਾਂ ਅਤੇ ਲਿਬਰਲਾਂ ਦੀ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਤਾ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵਕਫ਼ਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਰਟੀਆਂ 33% ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਨ ਐਨ ਸੀ ਲਾਵਾਲਿਨ ਮਸਲੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਣ ਕਾਰਣ ਲਿਬਰਲਾਂ ਦੀ ਗੁੱਡੀ ਮੁੜ ਲੀਹ ਚੜਦੀ ਵਿਖਾਈ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਅਤੇ ਗਰੀਨ ਪਾਰਟੀ ਕਰਮਵਾਰ 17% ਅਤੇ 10% ਉੱਤੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਐਮ ਪੀਆਂ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਨਾ ਲੜਨ ਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਖਿਆਲ ਐਡਮਿੰਟਨ ਸਟਰਾਥੋਨਾ ਤੋਂ ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਦੀ ਲਿੰਡਾ ਡੰਕਨ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 2008 ਵਿੱਚ 25 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਲਬਰਟਾ ਵਿੱਚ ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੀਟ ਜਿੱਤੀ ਸੀ। ਐਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਸ ਰਾਈਡਿੰਗ ਤੋਂ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲਿੰਡਾ ਡੰਕਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਉੱਤੇ ਉਹ ਐਨੀ ਖੁਸ਼ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਵਿਜ਼ਟ ਉੱਤੇ ਆਈ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਨਾਲ ਜਾ ਕੇ ਪੱਬ ਵਿੱਚ ਖੂਬ ਨੱਚੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਾਲੇ ਉਸਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਵੱਧ ਮਾਨਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਐਨ ਡੀ ਪੀ ਮੈਕਸੀਕਣਾਂ ਵਾਗੂੰ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਫੇਰ ਉਹ 2011 ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਚੁਣੀ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਉਸਨੇ ਖੁਸ਼ੀ 2 ਘਰ ਬੈਠਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।

ਲਿੰਡਾ ਡੰਕਨ ਇੱਕਲੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਉਸ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਮਨ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਕਾਰਣ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਤੋਂ ਕਿਨਾਰਾ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ਦੇਸੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਰੁਝਾਨ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਰਾਜ ਗਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕੰਗ ਇਸ ਵਾਰ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਵਿਖਾਈ ਦੇਣ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚੋਣ ਨਾ ਲੜਨ ਦੇ ਕਾਰਣ ਨਿੱਜੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਬੰਧ ਹੋਣਗੇ। ਕੀ ਕਾਰਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਆਪਣੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ ਥੱਕਦੇ ਪਰ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਈਆਂ ਪੈੜਾਂ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਜਿਵੇਂ Angus Reid Institute ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ 64% ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਜੇ ਉਸੇ ਤਰਜ਼ ਉੱਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਦੇਸੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਵੱਖਰੀ ਹੀ ਹੋਵੇ!