ਪੰਜਾਬੀ ਪੋਸਟ ਸੰਪਾਦਕੀ

ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ (ਅੰਬੈਸਡਰ) ਜੌਹਨ ਮੈਕੇਲਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਅਸਤੀਫਾ ਮੰਗ ਕੇ ਘਰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਮਿਆਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਾ ਸਕਦੀਆਂ ਪਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਹੰਢੇ ਵਰਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਮੈਕੇਲਮ ਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਤਲਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਵਿਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੇਵੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਡਿਪਲੋਮੇਟਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਜੁ਼ਬਾਨ ਨਾਲੋਂ ਚੁੱਪ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਪੁਆੜੇ ਦੀ ਜੜ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਮੈਕੇਲਮ ਵੱਲੋਂ ਟੋਰਾਂਟੋ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੀ ਮੈਗਾ ਕੰਪਨੀ ਹੁਵਾਵੇ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਮੈਂਗ ਵੈਜ਼ੂ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਵੱਲੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਲੰਬਾ ਚੌੜਾ ਬਿਆਨ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਮੈਕੇਲਮ ਨੇ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵੱਲੋਂ ਬੀਬੀ ਵੈਂਜ਼ੂ ਦੇ ਕੇਸ ਨੂੰ ਚੀਨੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਟਰੇਡ ਲਈ ਵਰਤਣ ਦੀ ਗੱਲ ਦਾ ਜਿ਼ਕਰ ਕਰਕੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਆਖ ਕੇ ਪੈਰੀਂ ਕੁਹਾੜਾ ਮਾਰ ਲਿਆ ਕਿ ਟਰੰਪ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਬੀਬੀ ਵੈਜ਼ੂ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚੋਂ ਬਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟਰੂਡੋ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਫਰੀਲੈਂਡ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਇਸ ਕੇਸ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਜਿ਼ਕਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਆਏ ਹਨ। ਮੈਕੇਲਮ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਆਖ ਗਿਆ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਬੀਬੀ ਵੈਜ਼ੂ ਨੂੰ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨਾ ਉਸਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਹਰ ਹੈ।

ਜੌਹਨ ਮੈਕੇਲਮ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਆਗੂ ਐਂਡਰੀਊ ਸ਼ੀਅਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਕੁੱੜਿਕੀ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਸੁਨਿਹਰੀ ਅਵਸਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਟਰੂਡੋ ਲਈ ਮੈਕੇਲਮ ਦੀ ਪਿੱਠ ਪੂਰਨੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਔਖੀ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਟੋਰਾਂਟੋ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ ਜਤਨਕ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਸਨੇ ਵੈਨਕੂਵਰ ਜਾ ਕੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੁਆੜਾ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਕੇਲਮ ਦਾ ਵੈਨਕੂਵਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਖਣਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਬੀਬੀ ਵੈਜ਼ੂ ਨੂੰ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਟਰੂਡੋ ਲਈ ਨਾ ਝੱਲਣ ਜੋਗੀ ਸਿਰਦਰਦੀ ਬਣ ਗਿਆ।

 31 ਜਨਵਰੀ 2017 ਨੂੰ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਖੁਦ ਜੌਹਨ ਮੈਕੇਲਮ ਨੂੰ ਇੰਮੀਗਰੇਸ਼ਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਕੇ ਚੀਨ ਜਾਣ ਲਈ ਰਾਜੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦਾ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਤਬਾਦਲਾ ਟਰੂਡੋ ਅਤੇ ਮੈਕੇਲਮ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਸੁਖਾਵੀਂ ਗੱਲ ਸੀ। ਟਰੂਡੋ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇੱਕ ਹੰਢੇ ਵਰਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦਾ ਅੰਬੈਸਡਰ ਲਾ ਕੇ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਕਿ ਕਿੈਨੇਡਾ ਅਮਰੀਕਾ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਾਗੂੰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੌਹਨ ਮੈਕੇਲਮ ਲਈ ਚੀਨ ਜਾਣਾ ‘ਸਹੁਰੇ ਘਰ’ ਜਾਣ ਬਰਾਬਰ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਨੈਂਸੀ ਲਿਮ ਚੀਨੀ ਮੂਲ ਦੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਹੈ। ਮੈਕੇਲਮ ਦੀ ਮਾਰਖਮ ਰਾਈਡਿੰਗ ਤੋਂ 6 ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਮਰੱਥਨ ਦਾ ਕਾਫੀ ਹੱਥ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਦੋ ਸਾਲ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਜੁਬਾਨ ਉੱਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾ ਰੱਖਣ ਕਾਰਣ ਮੈਕੇਲਮ ਹੋਰੀਂ ‘ਹੱਥ ਪੁਰਾਣੇ ਖੌਂਸੜੇ ਬਸੰਤੇ ਹੋਰੀਂ ਆਏ’ ਵਾਲੀ ਅਖਾਵਤ ਸੱਚ ਸਿੱਧ ਕਰਕੇ ਪਰਤ ਆਏ ਹਨ।

 ਕਈ ਲੋਕੀ ਮਜਾਕ ਵਿੱਚ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਮੈਕੇਲਮ ‘ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦਾ ਰਾਜਦੂਤ ਸੀ’ ਜਾਂ ‘ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ’ ਵਾਗੂੰ ਵਰਤਾਅ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਜਾਕ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਟਰੂਡੋ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਦੁਬਿਧਾ ਨੂੰ ਖੂਬ ਬਿਆਨਦੀ ਹੈ। ਸੁਆਲ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਮੈਕੇਲਮ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਲੈ ਕੇ ਟਰੂਡੋ ਇੱਕ ਸਿਰਦਰਦੀ ਤੋਂ ਸੁਰਖਰੂ ਹੋਏ ਹਨ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਲਈ 2019 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਰ ਪੀੜ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ?

 ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੌਹਨ ਮੈਕੇਲਮ 20-22 ਸਾਲ ਇਕਾਨਮਿਕਸ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਹਿ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1987 ਤੋਂ 1994 ਤੱਕ ਮੈਕਗਿੱਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜਾਉਣਾ ਅਤੇ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ ਆਰਟਸ ਦਾ ਡੀਨ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਉਹੀ ਵਕਤ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੈਕੇਲਮ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਪੜਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਜੌਹਨ ਮੈਕੇਲਮ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਟਰੂਡੋ ਨੂੰ ਪੜਾਇਆ ਸੀ। ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਵੇਖੋ ਕਿ ਮੈਕੇਲਮ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਟਰੂਡੋ ਨੂੰ ਪੜਨੇ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।