ਨਿਊ ਯਾਰਕ, 24 ਜਨਵਰੀ (ਪੋਸਟ ਬਿਊਰੋ)- ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਬੰਨ੍ਹ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਲਈ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਹਨ। ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਅਣਹੋਣੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ `ਤੇ ਖਤਰਾ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਕੱਲੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਵੱਡੇ-ਛੋਟੇ ਬੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 1115 ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਯੂ ਐਨ ਓ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 2050 ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਆਬਾਦੀ ਨਦੀਆਂ ਦੀ ਡਾਊਨ ਸਟਰੀਮ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ `ਤੇ ਵੱਸੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੁਰਾਣੇ ਬੰਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਖਤਰਾ ਹੈ। ‘ਏਜਿੰਗ ਵਾਟਰ ਇਨਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ-ਐਨ ਇਮਜ਼ਰਿੰਗ ਗਲੋਬਲ ਰਿਸਕ` ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਯੂ ਐਨ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਬੰਨ੍ਹ 2025 ਤੱਕ 50 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੰਨ੍ਹ ਦੇ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੁੱਲ 58,700 ਬੰਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ 1930 ਤੋਂ 1970 ਵਿਚਾਲੇਬਣੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਹ ਤੋਂ 100 ਸਾਲ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਬੰਨ੍ਹ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਖਤਰਨਾਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਟੁੱਟਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਖਰਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੰਨ੍ਹ ਕਈ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬੰਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਾਊਨ ਸਟਰੀਮ ਵਿੱਚ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ `ਤੇ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਵੱਸ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਤਬਾਹੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ, ਫਰਾਂਸ, ਕੈਨੇਡਾ, ਜਾਪਾਨ, ਜਾਂਬੀਆ ਅਤੇ ਜਿੰਬਾਬਵੇ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਬੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ।